در دانش رایانه به قطعات و دستگاه‌های قابل لمس تشکیل دهنده رایانــه سخت افزار hardware  گفته می‌شود و به بخش غیرقابل لمس مانند سیستم‌های عامل، برنامه‌های رایانه‌ای اطلاق می‌گردد. نرم افزار وجه غیر قابل لمس بکارگیری کامپیوتر می باشد. نرم افزار یک نام عام است که به تمام برنامه ها  ( که خود مجموعه ای از دستورالعملها می باشند ) اطلاق شده و نحوه رفتار کامپیوتر را تعیین می کنند . هنگامیکه سخن از نرم افزار به میان می آید منظور مجموعه ای از صفر و یک هایی است که برای سخت افزار قابل خواندن باشد اما برای یک برنامه نویس لازم نیست که با زبان برنامه نویسی ماشین آشنا باشد اکثر نرم افزارهایی که شاید خود شما هم نام آنها را شنیده باشید این قابلیت را دارند که دستورالعملها را به زبان ماشین تبدیل نمایند( مانند زبان C ) . ضمن اینکه هر نرم افزار قابلیت های خاص خود را دارد که کار کردن با آنها را سخت یا آسان می کند . برخی از نرم افزارها هم الزاما به زبان ماشین نوشته می شوند( مانند زبان اسمبلی ). به طور کلی هر نرم افزار به یکی از دو دسته نرم افزارهای سیستمی و نرم افزارهای کاربردی تعلق دارد . نرم افزار (Soft ware ) یا برنامه های کامپیوتری دستور العملهایی هستند که باعث کار کردن سخت افزار (Hardware) میشوند. نرم افزار سیستم ( سیستمهای عامل ) که کار کامپیوتر را کنترل میکنند و برنامه های کاربردی مانند برنامه های واژه پردازی صفحه گسترده ها ، پایگاه داده ها که وظایف را برای کاربران کامپیوتر انجام میدهند ، دو نوع اصلی نرم افزار هستند. نرم افزار شبکه که باعث ارتباط گروهی از کامپیوتر ها میشود و نرم افزار برنامه نویسی که ابزار هایی را برای نوشتن برنامه ها در اختیار برنامه نویسان قرار میدهد دو گروه اضافی دیگر هستند. با توجه به اهمیت بسیار بالای نرم افزارها برای رشته های مختلف بویژه رشته های فنی و مهندسی، یکی از اولویت های مهم آموزشی در معاونت مهارت های پیشرفته سازمان آموزش فنی و حرفه ای بخش آموزش تخصصی نرم افزارهای مختلف بسیار اهمیت دارد. در آموزش این دوره ها سعی شده تا از مدرسان مجرب و توانمند و کسانی که عملاً و درخلال تجربه چندین ساله به موارد کاربرد این نرم افزارها به خوبی واقفند، استفاده شود. در رشته های مختلف مهندسی نرم افزارهای بروز و پرکاربرد این رشته ها آموزش داده می شود که اهم آنها به شرح ذیل می باشند:

گروه مهندسی صنایع :

 یکی از محبوب ترین نرم افزارهای مدیریت پروژه نرم افزار MSP می باشد. MSP  یعنی Micro Soft Project و نرم افزاری است که توسط شرکت micro soft جهت انجام برنامه ریزی و کنترل پروژه طراحی و ارائه شده است. این نرم افزار به مدیران و کارشناسان پروژه کمک می کند تا بتوانند برای یک پروژه برنامه زمانبندی تهیه نمایند، همچنین این نرم افزار آنها را در تخصیص و تسطیح منابع و بودجه بندی به آنها کمک می کند.  سپس با این نرم افزار می توان پیشرفت زمانی و فیزیکی واقعی فعالیت ها را وارد نمود تا بتوان آنها را با برنامه هدف مقایسه نمود و پی به انحرافات بوجود آمده در پروژه برد.

 نرم‌افزار  Primavera Project Planner (P3) یکی از کامل‌ترین و قدرتمندترین ابزارهای مدیریت پروژه در مدیریت زمان در جهان شناخته شده است . این نرم افزار قادر است پروژه‌های تا سقف یکصد هزار فعالیت را به همراه منابع با محدودیت سازماندهی کند. اساساً P3 طراحی شده است تا پروژه‌های بسیار بزرگ و پیچیده را بدون هیچگونه محدودیتی در تعریف و اختصاص منابع، به شکل کاملاً منعطف و ساده برنامه‌ریزی و کنترل نماید.

اساس کار نرم‌افزار به این ترتیب است که در صورت ورود اطلاعات اولیه درست و کامل خواهید توانست گزارش‌ها و خروجی‌های مطلوبی را نیز دریافت کنید.به‌عبارت دیگر اطلاعات پروژه رادر قالب یک بانک اطلاعاتی دیکشنری‌گرا ایجاد می‌کنیم.

 مدیریت پروژه برنامه ریزی و هدایت پروژه درچارچوب زمان، هزینه و کیفیت مشخص به سوی ایجاد نتایج مشخص آن است. مدیریت پروژه فعالیت های برنامه ریزی، سازماندهی، نظارت براجرا و هدایت اجرا را در برمی گیرد و سعی دارد تا با استفاده از منابع، نتایج مشخص و مورد انتظار را با هزینه ای توافق شده در موعد درست خود تحویل دهد. پیکره‌ی دانش مدیریت پروژه مجموعه‌ی دانش موجود در حرفه‌ی مدیریت پروژه می باشد. همچون سایر حرفه‌ها مثل حقوق، پزشکی و حسابداری، این پیکره‌ی دانش بر متخصصین و دانشگاهیانی که از آن استفاده می‌کنند و آن‌را ترقی می‌دهند، متکی می‌باشد. پیکره‌ی کامل دانش مدیریت پروژه دربرگیرنده‌ی شیوه‌های سنتی اثبات‌شده که بسیار به‌کار برده می‌شوند، همین‌طور شیوه‌های خلاقانه که در این حرفه پدیدار شده اند، شامل موضوعات چاپ شده و چاپ نشده می‌باشد. در نتیجه پیکره ی دانش مدیریت پروژه به صورت پیوسته تکامل می یابد.

گروه مهندسی عمران

مهندسی عمران یکی از قدیمی ترین و پر سابقه ترین رشته های مهندسی است که شاخه های بسیار و بازه فعالیت نامحدودی دارد، عمده فعالیت این رشته همانند دیگر رشته ها به سه شاخه طراحی ، اجرا و خدمات منتهی شده و فعالان در این رشته معمولا در یکی از این سه گروه فعالیت دارند.فعالیت گروه طراحی به طرح و محاسبه انواع ابنیه و مصنوعات حجمی مربوط می گردد از جمله طراحی انواع سازه های ساختمانی ، پلها، سدها، دکلها، سوله ها و آشیانه ها ، جاده ها و . . . همچنین فعالیت گروه اجرا نیز در ساخت و تحویل فرضیات طراحی در قالب موضوعات ذکر شده می باشد. سیستم خدمات نیز به فعالیت گروهی مربوط می شود که لوازم مورد نیاز دو گروه نامبرده شده را فراهم می کنند مانند تولید یا ارائه نرم افزارهای طراحی و یا مصالح و تجهیزات مربوط به ساخت. در گروه اول یعنی طراحی معمولا سه دسته از مهندسین مشغول به کار هستند :

• مهندسین تکنسین .
• مهندسین محاسب .
• مهندسین طراح .

دسته اول مربوط به افرادی است که بر اساس تجربه و نه تعلیم و تحقیق، فرایند قسمتی از محاسبات را آموخته و قادر به تکرار آن در قالب همان شرایط و موضوع هستند و چنانچه شرایط و یا صورت مسئله تغییر کند قادر به انجام صحیح ان نیستند.

دسته دوم افرادی هستند که بر اساس تکمیل اموزشهای خود به سطح بالاتری از علم مهندسی رسیده و قادرند تا با مشخص شدن شرایط و خواسته ها ضوابط مورد نیاز را محاسبه کنند . این گروه درک بالاتری نسبت به گروه اول داشته ولی هنوز به توانایی لازم برای خلق موضوع یا تصمیم گیری کلی نرسیده اند.

دسته سوم که از بلوغ فکری مناسبی برخوردارند قادرند تا خلاقانه به خلق یک اثر سازه ای و یا طرح مسئله نموده ، وارد تصمیم گیری های کلان شوند مانند انتخاب یک سیستم سازه ای پیچیده برای یک سازه خاص.

 در گروه اجرا نیز تقسیم بندی تقریبا به همین شکل است و مهندسین کارگاهی و یا تیم اجرا بر حسب توانایی و تجربه کاری به همین دسته بندی تعلق دارند.طیف زیادی از فارغ التحصیلان و یا دانشجویان رشته های مهندسی خصوصا مهندسی عمران به علت پراکندگی موضوعات آموزش در دانشگاه و نیز نبود هدف مشخص در دوره تحصیل ، در دسته اول جای می گیرند که در ورود به بازار کار حرفه ای با مشکلات عدیده ای برخورد خواهند کرد ، هدف اصلی گروه عمران فراهم کردن شرایطی است تا این گروه از مشتاقان ورود به بازار کار با طی دوره های بلند مدت و کوتاه مدت کاربردی بتوانند تا به دسته دوم و در نهایت به دسته سوم وارد شده و شغل و حرفه ای مطابق با ذائقه شخصیتی خود بدست اورند.

عمده دوره های این گروه برای نیل به اهداف ذکر شده عبارتند از :

• محاسبات ساختمان با استفاده از ETABS ,SAFE در دو سطح مقدماتی و تکمیلی
• تحلیل استاتیکی غیر خطی با SAP,ETABS
• طراحی سازه های خاص با SAP

• طراحی به کمک کامپیوتر یا Computer Aided Design  (CAD)
• ماشینکاری (ساخت) به کمک کامپیوتر یا Computer Aided Machining (Manufacturing) (CAM)
• تحلیل به کمک کامپیوتر یا Computer Aided Engineering (CAE)

برخی دوره ها که در زمینه مهندسی مکانیک برگزار می شود بدین شرح است:

• CATIA نرم افزاری فوق العاده قدرتمند در زمینه
• مدلسازی پارامتریک قطعات، اصلاح و ویرایش
• ایجاد مجموعه های مونتاژی پیچیده، بهینه سازی آنها
• تهیه نقشه های ساخت و ارتباط نقشه و مجموعه
• طراحی سطوح آیرودینامیک
• مهندسی معکوس، کار با ابزارهای پیچیده اندازه گیری سه بعدی
• شبیه سازی فرآیندهای مونتاژ و دمونتاژ
• محیط های تبلیغاتی و انیمیشن سازی
• تهیه برنامه ماشین کاری و G-Code

نرم افزار SOLID WORKS

مدلسازی قدرتمند و کم نظیر، محیط مونتاژ کم نظیر، استخراج نقشه های دوبعدی استاندارد و … از خصوصیات منحصربفرد این نرم افزار به شمار می روند.

این نرم‌افزار که آخرین نسخه آن در حال حاضر Auto CAD 2010 میباشد عمومی‌ترین و پرکاربردترین نرم‌افزار در زمینه ترسیم و طراحی به کمک کامپیوتر است. اولین نسخه آن در سال ۱۹۸۲ عرضه شده و هر روز امکانات و تسهیلات بیشتری را در اختیار افرادی که با نقشه کشی و مدل سازی سرو کار دارند قرار میدهد.نرم‌افزار اتوکد با توجه به قابلیتهای بالا و امکانات فراوانی که در اختیار کاربر قرار می دهد به عنوان نرم افزار استاندارد در غالب رشته های مهندسی نظیر معماری، عمران، مکانیک، نقشه  برداری، معدن و . . . جهت انجام ترسیمات بکار برده می شود. آشنایی با این نرم افزار برای کسانی که به نحوی قصد فعالیت در زمینه های مهندسی را دارند، الزامی است. شرکت اتودسک علاوه بر نسخه عمومی AutoCAD که در تمام رشته‌های مهندسی کاربرد دارد؛ نسخه های متنوع و تخصصی شده‌ای نظیر Architectural Desktop و Mechanical Desktop و LandCAD و . . . را نیز ارایه مینماید که هریک به ابزارها و ملزومات خاص یک رشته مهندسی مجهز شده اند.

 الف – اتوکد سطح ۱  (عمومی) :

هدف این دوره آشنا کردن هنرجویان با اصول و مقدمات ترسیم به کمک نرم افزار اتوکد است. پس از پایان دوره هنرجویان می توانند ترسیمات دو بعدی خود را بصورت کامل انجام داده و آن‌ها را ویرایش، اندازه گذاری و آماده ارایه نمایند. این دوره می تواند برای تمام کسانی که با نقشه کشی سروکار دارند مفید واقع شود. آشنایی با ظاهر نرم افزار، اجرای دستورات، مختصات دهی، دستورات ترسیم و ویرایش ساده، هاشور و . . . از مباحث مطرح شده در این دوره است. این دوره به عنوان پیش نیاز دوره های بعدی یعنی اتوکد سطح ۲ و اتوکد سه بعدی محسوب می گردد.

 ب – اتوکد سطح ۲ (معماری) :

دوره آموزش سطح ۲ اتوکد برای افرادی طراحی شده است که بصورت دایم و جهت انجام پروژه های بزرگ با اتوکد سروکار دارند. در این دوره هنرجویان با تکنیکهای پیشرفته و سیستمهای مدیریت ترسیم و ارایه در اتوکد آشنا شده و می توانند پروژه های بزرگ را مدیریت نموده و از عهده ترسیم های خاص و سنگین برآیند. در طول دوره هنرجویان با نکات ریز و دستورات خاص آشنا شده و نقش آن‌ها را در مدیریت ترسیمات درک خواهند نمود. از نمونه مباحثی که در این دوره مطرح می‌شود می توان به نکات پیشرفته مربوط به بلوکها، چند خطی ها، شیت بندی و تنظیمات فضای کاغذ، استفاده از فایلهای تصویری و سایر ارجاعها در اتوکد اشاره نمود.

ج – اتوکد سه بعدی (معماری)  :